Het belangrijkste evenement van het weekend van zaterdag 31 augustus en zondag 1 september, is ongetwijfeld de Grand Prix Formule 1 op het Autodromo Nazionale Monza. Alleen al de naam roept beelden op van Italiaans erfgoed en pure snelheid. En snelheid is precies waar het de Porsche 911 GT3 Cup-auto’s van de van de Porsche Mobil 1 Supercup om te doen is, tijdens de grote finale van het seizoen 2024. Gaat tweevoudig kampioen van de serie, Larry ten Voorde, zijn derde titel veroveren? Drie keer is scheepsrecht. De strijd om het Rookie Championship is nog spannender. Team GP Elite-coureur Kas Haverkort gaat aan de leiding van het klassement met slechts 6 punten voorsprong op landgenoot Robert de Haan. Wordt het een Nederlands feestje in Monza?

Iconisch, historisch circuit

Alberto Ascari

Het Formule 1-circuit, Autodromo Nazionale Monza, is één van de meest iconische circuits in de autosport. Vaak aangeduid als de “Tempel of Speed”, is het één van de snelste circuits ter wereld, met lange rechte stukken en een paar beroemde bochten met namen die niet alleen bij elke Tifosi in het geheugen gegrift zitten: Parabolica, Lesmo en Variante Ascari. Sinds 1998, met een korte pauze, racet de Porsche Supercup hier ook, als onderdeel van het randprogramma van de Formule 1 Gran Premio d’Italia. Dit seizoen eindigt de serie hier voor de tiende keer. Het is geen verrassing – het circuit, met zijn ruime inhaalmogelijkheden, is perfect geschikt voor nagelbijtende finaleraces.

Lombardije

Als het op twee na grootste stedelijke gebied in Lombardije – één van de economisch krachtigste regio’s van Italië – staat Monza bekend om zijn industrie, rijke culturele geschiedenis en het grootste ommuurde park van Italië. In dit park vond in 1922 de eerste autorace plaats op een speciaal gebouwd ovaal circuit met indrukwekkende bochten. Hoewel er nog maar een paar fragmenten van het oude circuit over zijn, leeft de geest van de traditierijke autosport hier nog steeds.

Wie wordt 2024-kampioen?

Waar ooit Lombardische koningen hun kroning vierden, zal ook het Porsche Mobil 1 Supercup-kampioenschap van 2024 worden beslist. Tweevoudig kampioen van de serie, Larry ten Voorde, is bijna klaar voor zijn derde titel. Alleen de Brit Harry King kan nog een bedreiging vormen, maar hij gaat de laatste race in met 20 punten achterstand. Om te winnen, moet hij de overwinning pakken – en Ten Voorde mag niet meer dan 4 punten scoren. Maar in dit artikel gaat het niet over de Supercupfinale, maar over het legendarische circuit zelf. In combinatie met Porsche natuurlijk. Ik vertoef regelmatig op het circuit van Monza en maakte voor dit artikel een compilatie van zelfgemaakte foto’s van de ultieme GT-raceauto, de 911, gecombineerd met door derden aangeleverde foto’s van het vernieuwde circuit ‘Autodromo Nazionale Monza’.

Sinds 1922…

Het Autodromo Nazionale Monza heeft een oude historie en behoort tot de klassiekers in het wereldwijde autosportland. Het circuit werd in 1922 in slechts 110 dagen gebouwd en was toentertijd het derde, speciaal gebouwde racecircuit ter wereld. Na Brooklands in het Verenigd Koninkrijk en Indianapolis in de Verenigde Staten. Net als die twee andere circuits had het oorspronkelijke Monza-circuit een reeks hellende bochten, zoals we die tegenwoordig ook op Circuit Zandvoort aantreffen. Vanwege deze kombochten konden hoge snelheden gehandhaafd blijven, terwijl er toch door een bocht gegaan werd. Typerend was ook het binnenterrein van Monza, dat eigenlijk een deel van het grote park is. Het is nog steeds in gebruik. Vanwege zware stormen gingen er in het eerste kwartaal van 2023 wel de nodige bomen verloren, maar verder is er in de loop der jaren maar weinig veranderd aan het binnenterrein, dat volop toegankelijk is voor het bezoekende publiek. Op één keer na, wordt er sinds 1950 traditiegetrouw de Italiaanse F1-Grand Prix georganiseerd, de laatste jaren met steevast de Porsche Mobil 1 Supercup in het randprogramma. Monza staat bekend om zijn hoge snelheden. ‘Molto rapido’ dus! De snelste ronde ooit van de Formule 1 werd gereden in Monza – Williams-coureur Juan Pablo Montoya’s 260,6 km/u tijdens de training voor de Grand Prix van 2004 – wat je een idee zou moeten geven van de aard van het circuit dat door de lokale bevolking ‘La Pista Magica’ wordt genoemd. Auto’s rijden 80 procent van de ronde vol gas! Vanaf start/finish razen de auto’s naar de eerste chicane, waarna het historische parkgedeelte van het circuit begint. Dat circuitgedeelte wordt getypeerd door een aantal krappe chicanes, waar de remmen goed aan het werk worden gezet. Vanwege zijn vele rechte stukken lijkt het niet zo’n moeilijk te rijden circuit, maar het tegendeel is waar. Je hebt als coureur veel lef en een groot hart nodig, om het maximale uit een rondje te halen.

Noodzakelijke aanpassingen

Hoewel het in een groot park, fraai gelegen circuit, een moderne, keurig onderhouden indruk maakt, was het vanwege de F1-Grand Prix toch nodig om voor 2024 een aantal aanpassingen te doen. De voorzitter van de Italiaanse autoclub ACI, Angelo Sticchi Damiani, verklaarde hierover: “Dit is een ander circuit dan het circuit waar de laatste editie van de Italiaanse Grand Prix plaatsvond. Monza is het afgelopen jaar enorm veranderd, wat ingewikkeld is geworden. Ik doel uiteraard op de noodzakelijke herstelwerkzaamheden veroorzaakt door slecht weer en een hele reeks andere obstakels. We zijn begonnen met het herontwikkelen van de faciliteit met het allerbelangrijkste voor een racecircuit: het circuit zelf. En natuurlijk moeten we op deze weg doorgaan. Wat tot nu toe is bereikt, vormt het eerste deel van ons moderniseringsplan. Het is uiteraard het meest strategische deel, waardoor we een goede indruk kunnen maken bij de teams, de coureurs, de Formule 1 en de hele wereld van de autosport. Nu moeten we echter doorgaan om dit circuit zo gastvrij, aantrekkelijk en zo passend mogelijk bij de huidige tijd te maken. Niet alleen omdat Monza het verdient, maar ook met het oog op de verlenging van het contract met de Formule 1.”

Verbeterde prestaties en drainage

De werkzaamheden, die op 8 januari 2024 begonnen en 21 miljoen euro kostten, bieden de hoofdrolspelers in het F1-wereldkampioenschap 2024 een volledig vernieuwde baan met een nieuw concept van flexibele bestrating, waardoor de baan beter presteert, zowel qua snelheid als qua weerstand. Het baangedeelte rijbaan van de ‘Prima Variante’ werd op instructie van de FIA verbreed, om de mogelijkheid te creëren dat twee auto’s de hele afstand naast elkaar kunnen rijden. Alle curbstones zijn vernieuwd, met inachtneming van de door de FIA vastgestelde regels. Het wateropvangsysteem en de afvoer ervan zijn verbeterd door middel van een apparaat dat speciaal is ontworpen om het hoofd te bieden aan de steeds vaker voorkomende extreme regenbuien. Monza had begin 2023 behoorlijk last van de desastreuze regenval.

Voetgangers en voertuigen gescheiden

Ook van groot belang zijn de werkzaamheden die de in- en uitstroom van toeschouwers zullen vergemakkelijken dankzij de aanleg van een nieuwe voetgangerstunnel, die de toegangslaan van ‘Porta Vedano’ met de ‘Parabolica’ verbindt. Deze reconstructie van de rijbaan die recentelijk werd aangelegd, ging ook gepaard met de aanleg van een speciaal voetpad met drie andere onderdoorgangen: bij de ingang van ‘Santa Maria alle Selve’ en de twee die de ‘Viale Mirabello’ verbinden nu het binnenterrein van het circuit, waarbij het rechte stuk tussen de ‘Variante Ascari’ en de ‘Parabolica’ wordt overgestoken bij ‘Curva Alboreto’. Een reeks van werkzaamheden die tot doel hebben het voetgangers- en autoverkeer te scheiden, waardoor nieuwe, functionele en veilige toegang voor zware voertuigen mogelijk wordt.

Verder werden er nieuwe voetpaden in beton aangelegd, een ideaal materiaal voor voetgangersbestrating in de buitenlucht. Ter gelegenheid van de F1-Grand Prix van dit weekend werden ook twee voetgangerspaden geïnstalleerd: één ter hoogte van de ‘Prima Variante’ om het degenen makkelijk te maken, die vanuit Biassono binnenkomen. En de andere, vlakbij de ‘Variante Ascari’, waardoor je het gebied van de ‘Viale Mirabello’ nu eenvoudig kunt bereiken.

Een nieuwe laag asfalt

De derde en, puur technisch gezien belangrijkste verandering, betreft het asfalt. De hele baan werd voorzien van een nieuwe laag asfalt. Daarnaast zijn enkele van de onderdoorgangen c.q. tunnels veranderd: die bij ‘Santa Maria delle Selve’ en de twee op het rechte stuk tussen de Ascari chicane en de ‘Parabolica’. Tevens werd er een gloednieuwe tunnel gebouwd, die de ingang van ‘Vedano’ verbindt met de ‘Parabolica’, bedoeld om voetgangers en voertuigen van elkaar te scheiden. Daarnaast zijn de wateropvang- en afvoersystemen van het circuit opgeknapt.

240 medewerkers en 92 voertuigen

Het werk werd verricht door een ploeg van 240 medewerkers en 92 voertuigen. Toen het eenmaal was voltooid, voerde begin augustus een team van ingenieurs van F1-bandenleverancier Pirelli, een inspectie uit van het nieuwe oppervlak en deelde de gegevens met de FIA en de teams, ter voorbereiding van de laatste Grand Prix in 2024 op Europese bodem. Zoals gewoonlijk het geval is bij nieuw gelegd asfalt, is het oppervlak gladder dan zijn voorganger en donkerder van kleur. Deze laatste factor heeft invloed op de temperatuur van de baan, die bij zonneschijn heter kan worden dan voorheen, zelfs tot aanzienlijke hoogtes van meer dan 50 °C. In theorie zou het nieuwe oppervlak meer grip moeten bieden, wat van invloed zal zijn op de prestaties van de banden en hun bedrijfstemperatuurbereik.

Een recordrondje Monza

Nog even over de Formule 1: Pablo Montoya bereikte in 2005 een snelheid van 369 km/u. Zijn beleving moet ongeveer als volgt geweest zijn: vanaf de pitlane kom je meteen op het rechte stuk van 1100 meter lang, rij je in de zesde versnelling en haal je een snelheid van 250 km/u. Dan is het vol in de remmen en schakel je alle versnellingen terug naar de tweede versnelling om in de eerste variant te komen, die bestaat uit een plotselinge bocht naar rechts/links. Dan accelereer je weer onmiddellijk, maar pas op voor overstuur. Zo snel als je kan opschakelen naar de vijfde versnelling, om vervolgens rechts aanhoudend de ‘Curva Biassono’ in te gaan. Aan het einde van deze bocht moeten je weer krachtig op het rempedaal trappen om weer in de tweede versnelling te terecht te komen en de tweede variant (bocht) met gemak aan te snijden. Gezien hun flinke hoogte, wèl even op de kerbs letten en zo snel mogelijk weer gasgeven. Snel vooruit, dan terugschakelen naar de derde versnelling, om de Lesmo-bocht in te duiken. De exit zo lang mogelijk uitstellen, de bocht naar rechts met half gas doorgaan en dan naar de vierde versnelling. Een beetje remmen en weer terug naar de derde versnelling om de ‘Seconda di Lesmo’ in te gaan, waar je meteen naar rechts induikt. Gas helemaal onderin voor de kleine bocht naar links genaamd ‘Curva del Serraglio’ in de vijfde versnelling. Bij het 200 meter-bordje en ook in de bocht, hard remmen voor de juiste bochtsnelheid. Dan opschakelen naar de derde versnelling en linksaf slaan om de beroemde ‘Variante Ascari’ in te rijden, waar je onmiddellijk naar zijn vierde versnelling schakelt. Vervolgens resoluut ‘vol gas’ zodra de baan weer recht wordt. Het einde komt in zicht na 950 meter, op het op één na langste rechte stuk van het circuit. Je duikt de legendarische ‘Parabolica’ in, in de derde versnelling, om vervolgens op te schakelen naar de hoogste versnelling omdat je op het rechte stuk rijdt en start-finish passeert. Je kunt je opmaken voor de tweede ronde. Wèl even opletten dat je voldoende afremt bij de ‘Prima Variante’, de eerste chicane waar het nogal eens misgaat. Een schrale troost: er is in deze chicane voldoende asfalt aanwezig om van de baan te gaan…

Waarom gaan?

De parkachtige omgeving van Monza, net ten noordoosten van de Italiaanse modehoofdstad Milaan, zorgt voor een ontspannen, groene omgeving voor een F1-Grand Prix en een finale editie van de Porsche Mobil 1 Supercup. Zodra je door de gelukkig bewaard gebleven bochten van Monza rijdt zoals de ‘Parabolica’ en ‘Variante Ascari’, dan besef je meteen dat je op een heel bijzonder circuit bent. Rijden is er adembenemend! Maar op het Autodromo Nazionale Monza is het ook mogelijk om de races als toeschouwer vanuit meerdere perspectieven te beleven. Het moet gezegd worden: het uitzicht op de baan is vrijwel overal uitstekend! Een walhalla voor toeschouwers, die door het park op het binnenterrein eenvoudig van de ene bocht naar de andere kunnen slenteren. Vanuit Utrecht is de afstand naar Monza 1.038,85 km, dus je rijdt er iets langer dan 12 uur over. Interesse om te zien of Larry ten Voorde of Kas Haverkort zijn 2024-kampioenschap binnensleept? Je bent er van harte welkom!