Het is bepaald niet eenvoudig om een grafiek te lezen laat staan de juiste informatie hieruit te halen. Om juist die leesbaarheid te bevorderen en hierin wat tegemoet te komen begin ik eerst met historie en naar gelang de grafiek dichterbij komt in tijd wordt ook de informatie meer leesbaar in het juiste perspectief.
Hiervoor pak ik eerst de grafiek van de DAX-index, de Duitse AEX. Hierin zijn opgenomen de topbedrijven uit Duitsland die voldoen aan de richtlijnen van de Duitse Beurs voor onder andere omzet, handelsvolume etc.
Zoals aangegeven in de laatste update van 1 oktober staat de winter voor de deur. Dit mag u letterlijk nemen want ook op de beurs gaan we bittere tijden tegemoet!
Allereerst de Dax-grafiek, hier op MAANDBASIS zodat u de ontwikkeling over de laatste jaren kunt zien. Hier afgebeeld, de grafiek vanaf 2003 tot en met nu, 2023,
Het goede bericht is dat de rode lijnen (de trend) de laatste jaren gestaag omhoog gegaan zijn. Echter de laatste tijd staat het positieve beeld flink onder druk. Beurs en oorlog is nu eenmaal een slechte combinatie. Wie de RSI (grafiek bovenin) bekijkt ziet dat de top iets lager is dan de voorgaande. Dit is nog beter te zien bij het MACD (grafiek onderin) waar duidelijker te zien is dat de voorgaande top hoger is dan de huidige top die nu gevormd wordt. Om een en ander te verduidelijken heb ik RODE balken op de twee laatste toppen geplaatst bij de indicatoren RSI en MACD. Die wijzen allebei dezelfde richting op, namelijk naar beneden, dit terwijl de koersgrafiek een hogere top vertoond, namelijk 300 punten hoger!
Blikvangers zijn natuurlijk de uitschieters (in negatieve zin) Corona in 2020 en de oorlog in Oekraïne in 2022.
Frappant is daarbij dat de Corona-correctie slechts een incidenteel karakter had, terwijl de oorlog in Oekraïne voor een langere nasleep (zelfs nog steeds gaande) heeft gezorgd.
Wie de moeite neemt om aandachtig naar de indicatoren (RSI en MACD) te kijken ziet dat beide indicatoren al signalen geven van een aanstaande daling vóórdat de eigenlijke top zichtbaar wordt in de koersgrafiek. Hetzelfde geldt voor bodemvorming, hiervoor is de RSI uitermate geschikt.
Halen we de tijd wat dichterbij dan stappen we van een MAANDGRAFIEK over naar een WEEKGRAFIEK. Het laatste stuk van de maandgrafiek is hiermee uitvergroot.
De laatste twee toppen in de grafiek zijn duidelijk zichtbaar zo ook dat de laatste top iets hoger is (de eerder vermelde 300 punten). In de RSI (grafiek bovenin) zien we al enkele weken een flinke daling. Dit beeld wordt bevestigd door het eveneens dalende MACD onderin weergegeven. In de grafiek in het midden zien we de uitbraak van het BLAUWE MA-30 welke de daling bevestigd. De rode lijnen (MA-90, MA-150) geven nog wat steun maar een verdere daling is aanstaande. De oorlog in Israël, de oorlog in Oekraïne, het heeft zeker weerslag op de beurs. Beleggers nemen het zekere voor het onzekere en gaan over naar veilige haven, goud.
Ook hier weer zichtbaar de uitschieters van Corona 2020 en Oekraïne 2022.
Nog dichterbij bekeken verruilen we de WEEKGRAFIEK in voor de DAGGRAFIEK. Hiermee is de korte termijn goed zichtbaar en is een uitspraak over de korte termijnverwachting te onderbouwen.
Bekijken we de DAGGRAFIEK van het de DAX-Index dan zien we het volgende;
De daggrafiek laat de waan van de dag zien. De uitbraak van de rode lijnen (de trend) is alles behalve een goed teken en een bevestiging wat al langer in de lucht hing namelijk een verdergaande daling met een langere termijn dalende koersen.
Wie de grafiek van links naar rechts aandachtig bekijkt, en dan met name de indicatoren onderin (MACD) en bovenin (RSI) ziet een duidelijk dalend verloop, vooral het MACD laat dit mooi zien over een langere periode. Het handelsvolume neemt af terwijl de koers (grafiek midden) toch nog omhoog wil. Deze divergentie is een betrouwbare aanwijzing voor wat komen gaat; een verdergaande daling!
Om een inschatting te maken hoe ver de koers gaat zakken maakt de technisch analist gebruik van indicatoren (RSI en MACD) en hulplijnen, de steun en de weerstand. Ook regelmatig terugkerende patronen (een mens is nu eenmaal een kuddedier) zijn geliefde hulpmiddelen. Let wel deze zijn beslist niet zaligmakend maar kunnen wel voor verbluffende resultaten zorgen.
Voor de aandelen Porsche en Volkswagen kies ik deze keer voor eenzelfde opzet als voor de bovenvermelde Dax-Index. Dus eerst de historie over jaren door middel van een maandgrafiek, gevolgd door de weekgrafiek en als laatste de daggrafiek.
Te beginnen bij het aandeel Porsche Automobil Holding SE VZ
De MAANDGRAFIEK laat het volgende zien;
Het totale plaatje laat het koersverloop over de laatste twintig (20) jaar zien. De koers van het topjaar 2007 is nooit meer geëvenaard.
Grafiek bovenin
De RSI laat al geruime tijd een dalend verloop zien. De actuele stand is 33 maar dit is nog niet het eindpunt van de daling. Het MA-5 (blauwe lijn) is net uitgebroken en daalt verder.
Grafiek in het midden
Alle MA’s zijn boven de koers te vinden. Dit is dé bevestiging van de voortdurende dalende trend. De lange termijngemiddelden (oranje en rode lijn) vertonen een vlak verloop, toch zijn de schommelingen tussen bodem en top meer dan 50%, waardoor het toch een interessant aandeel is.
Grafiek onderin
Het MACD onderin is de indicator die volgend van aard is, langzamer zelfs dan de RSI. Het verandert echter niets aan de boodschap. De trend is en blijft dalend.
De WEEKGRAFIEK van Porsche Automobil Holding SE VZ ziet er als volgt uit;
De koers van het aandeel zit stevig in een sterk dalend trendkanaal.
Grafiek bovenin
De RSI daalt tot onder de 30-lijn en komt hiermee in koopgebied terecht. Een verdere daling tot onder de 20 (de groene horizontale lijn) betekent een (technisch) koopsignaal. Zie hiervoor ook de notering links in de grafiek van maart 2020(Corona). Indien een dergelijke situatie zich voordoet loopt men als belegger het minste risico en is de winstkans maximaal. Echter, zo ver is het nog niet.
Grafiek middenstuk
Alle Ma’s bevinden zich boven de koers. De dalende steunlijn van het trendkanaal is bijna bereikt. De kans dat hier een reactie naar boven komt is vrij groot. Bij een verder negatief scenario doorbreekt de steunlijn en daalt de koers verder.
Grafiek onderin.
Het MACD spreekt het bovenstaande tegen. Er is sprake van divergentie. In een normaal verloop zou de indicator dieper moeten zijn maar dat is deze duidelijk niet.
Halen we de koersen nog dichterbij dan komen we op de DAGGRAFIEK van Porsche Automobil Holding SE VZ
Grafiek bovenin
De RSI laat op deze daggrafiek al een technisch koopsignaal zien. De 20-lijn is net gehaald met een stand van 20 voor de bodem. Ondanks dit koopsignaal kunt u beter niet handelen, de trend is en blijft dalend.
Grafiek midden:
Alle voortschrijdende gemiddelden zijn boven de koers te vinden. Vooral de afstand tussen het MA-150 en de koers is zeer fors te noemen. Op korte termijn is een trendomkeer niet te verwachten.
Grafiek onderin:
Het MACD, de indicator met een volgend verloop, is alweer geruime tijd onder de neutrale nullijn te vinden. Geen herstel in zicht.
Voor het aandeel Porsche SE dezelfde opzet en volgorde.
De MAANDGRAFIEK van Porsche SE (koers actueel tot 31-10-2023)
Enkel voor de volledigheid, een analyse is zinloos door het gebrek aan historische gegevens.
Grafiek bovenin:
Niets
Het middenstuk.
Niets
Grafiek onderin.
Niets
Voor een beter perspectief, de WEEKGRAFIEK.
Grafiek bovenin:
De RSI met een waarde van 27, weer lager dan de stand van verleden maand. Er is nog ruimte voor een verdere daling en dat is tevens de verwachting.
Het middenstuk.
Alle rekenkundige gemiddelden (het MA-10 en het MA-30) zijn boven de koers te vinden. Een bevestiging van hetgeen wat u al wist, de trend is dalend.
Grafiek onderin.
Het MACD laat hier prachtig het dalende verloop zien. Een ommekeer is echter nog in geen velden of wegen te bekennen.
De DAGGRAFIEK van Porsche AG (koers actueel tot 31-10-2023)
Grafiek bovenin:
Eind september heeft de RSI een stand bereikt van net boven de 20 en heeft hiermee de groene lijn geraakt waardoor een (technisch)koopsignaal werd gegeven. Een kleine opleving was hiervan het gevolg. Ook nu weer heeft de RSI de groene lijn geraakt met een stand van 20. Een kleine opleving mag verwacht worden.
Het middenstuk.
De koers is inmiddels op een volgend steunniveau aanbeland. Er is nog één (horizontaal) steunniveau, wordt die lijn doorbroken is er sprake van een nieuw all time low! Lagere koersen zijn daarna binnen handbereik.
Grafiek onderin.
Het MACD laat een flinke divergentie zien waarbij de laatste bodem in de koers correspondeert niet met de bodem in het MACD. Dit is een positieve divergentie maar gezien de “markt” verwacht ik geen opleving.
Een kijkje bij het moederconcern Volkswagen.
De MAANDGRAFIEK van VOLKSWAGEN VZ (koers actueel t/m 31-10-2023)
Grafiek bovenin:
De RSI heeft nog voldoende ruimte om verder te dalen. Uitschieters in negatieve zin, de bankcrises, sjoemelsoftware, corona en oorlog in Oekraïne, allemaal duidelijk zichtbaar.
Het middenstuk.
€ 262,– voor een aandeel in 2015 tegen een koers van onder de € 100,– voor hetzelfde aandeel nu. Wie zich verdiept in de analyse van aandelen, heeft niet alleen kennis maar ook een leuke hobby, die ook nog wat kan opleveren!
Grafiek onderin.
Het MACD gaat voor de laagste stand in jaren. Dit niveau is nog niet bereikt maar het heeft er alle schijn van dat dit binnenkort gehaald gaat worden.
Kijken we naar de WEEKGRAFIEK van het aandeel VOLKSWAGEN koers actueel tm 31-10-2023, dan zien we het volgende;
Grafiek bovenin:
De RSI heeft alweer een nieuwe top gezet in negatief gebied, dus ver onder de neutrale 50-lijn. Een verdere daling ligt in het verschiet waarschijnlijk. De dalende trend is intact.
Het middenstuk.
Alle voortschrijdende gemiddelden zijn boven de koers te vinden wat de dalende trend nogmaals bevestigd. Geen verbetering zichtbaar. Een koers onder de € 100,– is inmiddels een feit.
Grafiek onderin.
Ook het MACD laat geen verandering zien en zet de dalende trend voort. Een herstel en daarmee een notering boven de neutrale nullijn lijkt nog ver weg.
Ook voor Volkswagen de DAGGRAFIEK voor het juiste perspectief.
Grafiek bovenin:
De RSI laat een kleine opvering zien. Herstel op korte termijn, echter het wereldbeeld, Israël, Oekraïne mag niet uit het oog verloren worden. Niet in handelen. De trend is en blijft dalend.
Het middenstuk.
Alle voortschrijdende gemiddelden zijn boven de koers te vinden wat de dalende trend nogmaals bevestigd. Geen verbetering zichtbaar. De afstand tussen de lange termijngemiddelden en de koers wordt groter en groter. Geen positief beeld.
Grafiek onderin.
Ook het MACD laat geen verandering zien en zet de dalende trend voort. Een herstel en daarmee een notering boven de neutrale nullijn lijkt nog ver weg.
Winter..
De zomer is voorbij, na de herfst volgt vanzelf ook de winter. Wie met de juiste bril naar de Duitse economie kijkt ziet dat ook op de beurs de winter nadert. Indien er geen maatregelen vanuit de regering komen zoals lagere prijzen voor de energiekosten van bedrijven stevent de Duitse economie af op een koude winter op de beurs, met fors lagere koersen.
Met vriendelijke groet,
Luc Verschuren
Technisch analist
Vragen, opmerkingen? Stel ze gerust, alle mail wordt naast gelezen ook nog van een antwoord voorzien!