Edwin Lammertink houdt van Porsches restaureren. Talloze 911’s hebben het pand in Enter al verlaten, meegenomen door een nieuwe en altijd blije eigenaar. Maar behalve de wereldberoemde 911 heeft het team van Edwin Lammertink nu een echte exoot op zijn restauratielijstje staan. Een oranje 914/6! De kleine Targa met middenmotor was bij zijn marktintroductie eens iets heel anders dan de toen al wereldberoemde 911. Bovendien was het project een samenwerkingsverband tussen Porsche en Volkswagen, wat hem de bijnaam Volksporsche bezorgde, Dat werd in de volksmond bovendien al snel werd afgekort in ‘VoPo’. De tweezits sportwagen werd geproduceerd en verkocht van 1969 tot en met 1976 en zijn opvolger was de 924.
Porsche for the poor
Behalve VoPo had de 914 nog een bijnaam: “Porsche for the poor”. Niet gelijk een imagoversterkende bijnaam, dus de vraag is hoe dit allemaal ontstond. We gaan daarvoor terug naar midden jaren zestig. Koningin Elizabeth werd 70 jaar en in Duitsland moesten zowel VW als Porsche één van hun modellen in de prijslijst vernieuwen. VW moest een vervanger vinden voor de mooie maar inmiddels te oude Karmann-Ghia, terwijl Porsche op zoek was naar een model om de Porsche 912 te vervangen. Die 912 was eigenlijk een 356 SC met de carrosserie van de 911 en een 90 pk sterke viercilindermotor. Kortom, een meer basic 911 dan de eerste de beste VW Golf uit 1974.
VW-Porsche Vertriebsgesellschaft GmbH
In 1966 besloot het topmanagement van VW en Porsche om de krachten te bundelen en gezamenlijk een model te creëren dat op de markt kon worden gebracht door het nieuwgevormde “VW-Porsche Vertriebsgesellschaft GmbH”. Een klassieke Duitse naam die gemakkelijk te onthouden was. Terwijl Volkswagen streefde naar uitbreiding van zijn aanbod in het volumesegment, wilde Porsche een instapmodel neerzetten in de groeimarkt van betaalbare sportwagens. Porsche verbond zich ertoe het chassis, de ophanging, de remmen en de besturing te ontwerpen, terwijl de Targa-carrosserie en de montage van de auto’s worden uitgevoerd door Karmann. Na een lange ontwikkelperiode werd er een compacte tweezitter met Targa-dak, een middenmotor-design en een bijna Bauhaus-achtige eenvoud gepresenteerd: de VW Porsche 914.
Te duur als VW, te traag als Porsche
Kenmerkend waren en zijn nog steeds de opklapbare koplampen, de rechtopstaande knipperlicht unit, een lage taille en de horizontale verlichting aan de achterzijde. De nieuwe auto, de ‘914’ genaamd, werd gepresenteerd op de Frankfurt am Main show in 1969. Hij zag eruit als een kleine tweezitter Targa, met een centrale motor en ongebruikelijke esthetiek. Hij was te bestellen met twee verschillende motoren, zowel boxer- als beide luchtgekoeld: de 914/4 met de 80 pk sterke 1700 cc viercilindermotor van VW-origine en de veel interessantere 914/6 met de 2000 cc, die al gemonteerd zat in de 911T, een 6 cilinder met 110pk. Porsche had hard aan dit model gewerkt: vier schijfremmen, vierwielige onafhankelijke wielophanging met torsiestaven en een versnellingsbak met 5 versnellingen. De VoPo was een uitstekend concept, maar echt lekker ging het niet. Helaas kwam de verkoop niet goed op gang: te duur om een VW te zijn, en te traag voor een Porsche. Hij kreeg eind 1975 een roemloos einde en de 914 verdween geruisloos van de markt.
Technisch een meesterwerk
Wilde het commercieel niet lukken, technisch gezien was het een meesterwerk. Als we in herinnering brengen dat bij de 24 uur van Le Mans in 1970 een 914\6 met maximaal 210 pk als zesde algemeen eindigde (toevallig voor de eerste van een hele reeks 911’s) en eerste werd in de categorie voor motoren tot 2.0 liter, dan kun je ervan uitgaan dat het goed zit. En dat is nog niet alles. De technici van Porsche besloten om te kijken hoever ze konden gaan met de 914. Er werden twee exemplaren uitgerust met de 3-liter 8 cilinder-boxer, die was afgeleid van de Porsche 908 waarmee het huis in 1969 en 1970 het Wereldkampioenschap Sport Prototype won. Een serieuze hardloper dus. Zo werden er dus twee 914/8’s geboren, klein maar tot de rand gevuld met power. De ene werd alleen gebruikt voor circuittesten en met zijn 310 pk en 900 kg realiseerde hij natuurlijk ‘monster’ -tijden. De andere werd teruggebracht tot 260 pk, zilvergrijs gespoten en aan Ferdinand Porsche gegeven voor zijn 60e verjaardag. Het werd één van zijn favoriete auto’s aller tijden. Kortom, Ferdinand heeft in zijn leven een paar Porsches gereden.
Triest
Het ietwat trieste verhaal van de 914 intrigeerde Henk Kiks. Een technisch briljant ontwerp dat commercieel geen succes werd. Misschien zijn tijd te ver vooruit? Het deed Henk Kiks besluiten er eentje aan te schaffen. Hij vroeg vervolgens aan Edwin Lammertink om zijn nieuwverworven 914 helemaal opnieuw op te bouwen. Edwin Lammertink over het intensieve project: “Porsche heeft deze 916 gemaakt met een wide body, speciaal voor Le Mans. De auto is heel zeldzaam en in Thailand terechtgekomen. Normaliter is hij uitgerust met een 2.0 liter 6 cilinder, maar wij bouwen nu onze eigen 4.0 liter erin. Optisch is hij zo veel mogelijk bij het origineel gebleven. We hebben wèl de fabriek enigszins verbeterd. Het was oorspronkelijk een slappe auto, waarin we de bodem naar beneden hebben verplaatst en een rolkooi gemonteerd die aan de huidige Annex J eisen voldoet. De rolkooi van toen zit er niet meer in. De achterkant was nogal gammel, daarvoor hebben we nieuwe bevestigingsplaten gemaakt. Onderhuids is hij ook compleet nieuw. De draagarmen waren erg lang en slap, afkomstig van de Vopo boxermotor met 1700cc. Dat waren wat gevaarlijke auto’s want ze ‘flexten’ als een gek. We hebben vervolgens alle naslagwerken gekopieerd om over de juiste gegevens te beschikken. Zelfs hierin zaten fouten. Die moet je alleen wèl eerst even ontdekken, dus het werd nogal een grote klus, voordat je bijvoorbeeld alle rijhoogtes in de auto had staan. We waren eigenlijk een nieuwe auto aan het construeren. Ook de oliehuishouding hebben we aangepast, met een hele grote oliekoeler voorin. En de versnellingsbak hebben we aangepast. Optisch is het nog steeds een oude 916, maar in werkelijkheid is alles anders. Bovendien is het een serieuze raceauto geworden.”
Autosport
Autosport zit in het bloed van 914-eigenaar Henk Kiks, ooit geboren in Putten in Gelderland. In zijn tijd op de IVA Driebergen reed hij als scholier al rally’s met een Talbot Samba. Maar een scholier heeft nou eenmaal weinig geld beschikbaar, dus stopte Kiks met zijn deelnames en sprak met zichzelf af de handschoen pas weer op te pakken zodra hij er genoeg geld voor had om service en onderhoud te laten doen in plaats van alles zelf te doen. Het was geen kwestie van luiheid, integendeel, maar een besluit dat getuigde van realiteitsbesef. Autosport en rally rijden in het bijzonder is nou eenmaal een heel intensief spelletje. Je hebt er stuurvaardigheid voor nodig. Je hebt er technische kennis voor nodig. Je hebt er geld voor nodig, dat je verkrijgt door sponsoring. Je hebt er veel tijd voor nodig. En een tomeloze inzet is eerder norm dan uitzondering. Ook van jouw teamleden, die allemaal vrienden van je moeten zijn. Anders is het niet leuk. Om al deze redenen koos Henk Kiks om eerst zijn zakenimperium op te bouwen en daarna zijn energie weer in de auto(sport) te steken.
Henk Kiks
In Nederland is Henk Kiks eigenlijk niet eens zo heel bekend. In de internationale bandenwereld kennen ze hem wèl. Die bandenachtergrond is ook de reden dat uw redacteur hem ontmoette tijdens een gezellige avond in de Altstad van Keulen, tijdens ‘The Tire Cologne’. De grootste bandenbeurs ter wereld waar alle bandenfabrikanten, groothandelaren en eigenaren van retailketens elkaar ontmoeten. Henk Kiks is namelijk eigenaar van de retailketen B-Quik, een organisatie voor banden-, remmen- en schokdemperservice met inmiddels meer dan 200 filialen in Thailand en meer dan 20 in Indonesië. Tijdens de ontmoeting vertelde hij: “Ik ben geboren in Putten en ging na de middelbare school naar de IVA in Driebergen. Vervolgens kwam ik terecht bij Kwik-Fit in Hilversum, waar ik helemaal onderaan als monteur begon. Mijn vader vond dat maar niks. ‘Heb ik zo’n dure opleiding voor je betaald, en dan word je monteur’, mopperde hij. Maar dat was bij Kwik-Fit de filosofie, iedereen moest het vak van onderaf leren, inclusief de nodige ervaring in de praktijk. Ik groeide al snel door, werd filiaalmanager, deed NIMA, haalde mijn Master en kwam op kantoor terecht. In 1997 ben ik bij Kwik-Fit vertrokken en ging naar Indonesië, waar een bandenfabrikant een Kwik-Fit-achtige organisatie wilde opzetten.” En zo rolde Henk Kiks in een bijzonder zakenavontuur, waarbij hij direct al werd geconfronteerd met obstakels. Kiks vervolgt: “Op dezelfde dag dat ik in het vliegtuig stapte naar Indonesië, begon de eerste Aziëcrisis, omdat de Thaise regering de wisselkoers van de Bath loskoppelde van die van de Dollar. Dat haalde een streep door mijn plannen, dus ik had twee opties: terug naar Nederland of zoeken naar een nieuwe mogelijkheid in Thailand.”
Het werd Thailand, want het avontuur trok meer dan het bekende en vertrouwde Nederland. Hij ging werken bij B-Quik. Een kleine organisatie (vijf filialen) en het enige vertrouwde element was Ford, de autofabrikant die eigenaar was van B-Quick. Net als van Kwik-Fit. Henk Kiks vertelt: “Na een paar jaar verkocht Ford al die organisaties na de ‘Firestone-recall’ in de VS en het vertrek van Jac Nasser als topman. Ik maakte mijn interesse kenbaar om B-Quik in Thailand over te nemen en werd uiteindelijk in 2003 de nieuwe eigenaar. Toen waren er 26 vestigingen, inmiddels zitten we op meer dan 200, allemaal eigendom. We doen twee miljoen banden per jaar, en we leiden mensen allemaal in de praktijk op. Ze doorlopen het hele traject, beginnen als monteur en kunnen doorgroeien naar filiaalleider, trainer, commercieel, noem maar op. In die zin is het ook een beetje ontwikkelingswerk wat wij doen: mensen komen vanaf het platteland in Thailand en werken in onze vestigingen in de steden. Wij bieden zaken als ziektekostenverzekeringen, maar zorgen er ook voor dat hun vrouw en kinderen meeverzekerd kunnen worden, en kijken nu bijvoorbeeld naar mogelijkheden om dat uit te breiden naar hun ouders. Dat is onze manier van sociaal verantwoord ondernemen.”
Behalve het uitbouwen van zijn autoservicebedrijven, ging Henk Kiks zich in Thailand ook weer bezighouden met autosport. “Ik reed al rally’s met een Talbot Samba toen ik op de IVA zat”, vertelt de ondernemer. “Maar het was wekenlang sleutelen aan die auto, en dan viel je bijvoorbeeld bij de Tulpenrally na twee uur uit omdat er iets kapotging. Dus toen zei ik op een gegeven moment tegen mezelf: ‘Ik ga dit pas weer doen als ik het me kan veroorloven, andere mensen te betalen om de auto voor me te prepareren. Dat duurde dus een jaar of twintig, voordat ik weer begon met autosport. Ik racete met een Porsche 944 in de Asia Classic Challenge. De krachtigste 944 met atmosferische motor ter wereld, drieliter opgeboord naar 3,2 liter en 400 pk. Edwin Lammertink bouwt de historische auto’s voor me, hij is nu bezig met een 914 die we opbouwen als GT6. Daarnaast zetten we een Audi R8 en een Porsche 911 in, in de Thailand Super Series. Ik race er zelf ook geregeld mee. We hebben meegedaan aan de 12 Uur van Sepang, waarin we iedere keer op het podium eindigden. Vorig jaar wonnen we nog onze klasse. Ik reed samen met Peter Kox, een vroegere klasgenoot van me op de IVA. Eigenlijk ben ik een echte Porsche-fan, maar ik rijd ook met Audi’s.”
Oranje Porsche 914/6
Op vrijdag 25 november 2022 bereikte B-Quik een bijzondere mijlpaal met de opening van hun 200e filiaal Thailand. Al snel gevolgd door vestiging 201, 202 en 203. Om het groeitempo in perspectief te plaatsen: aan het begin van de Covid 19-pandemie had B-Quik 148 vestigingen in Thailand. In de toekomst lijken de uitbreidingsplannen door te gaan, waarover Henk Kiks zei: “We zijn klaar voor de volgende groeispurt”. B-Quik bereikte begin dit jaar dan ook zijn doel van 211 vestigingen in Thailand en 21 in Indonesië. En ondertussen leeft Henk Kiks zich uit in zijn grote passie: rijden met een Porsche. In de toekomst wordt dat helemaal een spannende aangelegenheid, zodra de oranje 914/6 geprepareerd door Lammertink gereed is voor gebruik op de openbare weg (en het circuit)!
Foto’s: Stan Geerdink, Peter Vader, 64 Porsche Portal mediabank
Eén reactie
Mooi verhaal